Wzory kaszubskie – podział rodzajów haftu ze względu na region występowania
W naszym kraju śmiało można mówić o bardzo obfitej kulturze ludowej i regionalnej, a jedną popularniejszych posiadają Kaszubi. Z tradycją tego regionu, związany jest bardzo haft, którego początki datuje się na XIII wiek. Kaszubski haft, stworzyły zakonnice z Żukowa i Żarnowa (norbertanki i benedyktynki). Co więcej, aby chronić metody oraz techniki haftu, wyłoniły się odrębne szkoły, które odwołują się do miejsc ich powstania.
Jako, że różne są wzory kaszubskie, inne też można wyróżnić rodzaje haftu. Poniżej zostały krótko opisane szkoły, które różnią się od siebie pod pewnymi aspektami.
Szkoła żukowska
Co ciekawe, kiedy doszło do swojego rodzaju rozłamu, tylko szkoła żukowska zachowała poklasztorną tradycję. Wyróżnia się tutaj siedem kolorów wyszywania: żółty, zielony, czarny, czerwony oraz trzy odcienie niebieskiego. Co charakteryzuje ten typ haftu, to bardzo często pojawiająca się róża w czerwonym lub innym kolorze.
Żukowska szkoła bardzo rygorystycznie podchodzi, do umieszczania swych stałych elementów. Nie można pozwolić sobie tutaj na zmianę kolorystyki wzorów. Co więcej, przy hafcie żukowskim konieczne jest zachowanie proporcji co do elementów, a także nie ma możliwości, aby obok siebie pojawiały się motywy tego samego koloru.
Szkoła wdzydzka
Mimo tego, wdzydzki haft zaczął występować już początkiem XX wieku, podczas I wojny światowej działalność tego stylu nieco zahamowała. Odrodziła się natomiast podczas dwudziestolecia międzywojennego.
Tego typu kaszubski haft wykonuje się przy wykorzystaniu barw podstawowych, tak jak w wypadku żukowskiej szkoły. Uzupełnia się go natomiast, o jeszcze kilka innych – są to odcienie brązu i pomarańczowego, róże, pastele oraz morele. Sumując, doliczyć się można aż siedemnastu kolorów.
Jest to haft, niezwykle bogaty nie tylko w kolorystykę, ale też w dużą ilość przeróżnych motywów. Często spotkamy się z makówką, tulipanami, szyszką, cebulą, słońcem, liśćmi oraz bławatkiem.
Szkoła pucka
Okres międzywojenny to czas, kiedy pucki haft zaczął się rozwijać – jest on mocno związany z żarnowieckim. Tutaj też występuje siedem barw, jednak nieco się on różnią. Jest to przygaszona czerwień, słoneczny żółty, trzy odcienie niebieskiego, ciemna zieleń oraz czarny. Jako najbardziej charakterystyczne motywy tego rodzaju haftu kaszubskiego jawią się: fale, mikołajek nadmorski, koniczyna oraz bławatek.
Szkoła wejherowska
Jej powstanie datuje się na rok 1957. Zdecydowanie dominuje tutaj kolor żółty i czerwony. Pojawia się tutaj sporo nowych i nigdzie więcej niewystępujących motywów – groszek, aster, dalia, kąkol, chryzantema oraz pąk hiacyntu.
Szkoła tucholska
Jeżeli chodzi o tucholską szkołę, w tym stylu serwety haftowane były od sześćdziesiątych lat XX wieku. Jest to piękny, a jednocześnie niezwykle trudny haft. Szczególnie dlatego, że kolorystyka nakazuje wykorzystania przynajmniej jedenastu barw bursztynu i złota. Jest to swojego rodzaju nawiązanie do dawnego złotogłowia. Jeżeli chodzi o wyróżniające się motywy, jest to: storczyk, makówka, niezapominajka, stokrotka oraz kilka rodzajów chabru.
Szkoła borowiacka
Obrusy haftowane w tym stylu, były komponowane przy wykorzystaniu motywów z wielu szkół. Borowiacki haft, to płynność linii i delikatność. Najczęściej używane kolory to: złoty oliwkowy, złoty przyćmiony, złoty brąz oraz trzy odcienie żółtego.
Motywy, które wyróżniają tę szkołę to: podzielone na pół płatki kwiatów i węzełki. Jest to nawiązanie do haftu szkoły żukowskiej, stąd też z wyłączeniem barw, zachodzi bardzo mało różnic między nimi.